Ja cila është poezia e parë në gjuhën shqipe

Kulturë Libri Reportazh / Profil

“Kënga e përshpirtshme” është poezia më e hershme në gjuhën tonë.

Ajo është gjetur në katekizmin e Lekë Matrangës “E mbsuame e krështerë”, në vitin 1592.

Lekë Matranga (1569-1619), është shkrimtari më i vjetër i arbëreshëve të Italisë dhe autori i librit të dytë të botuar në gjuhën shqipe (pas atij të Buzukut).

Me këto vargje, të natyrës fetare, një lutje dhe përgjërim drejtuar besimtarëve, dokumentohet poezia e kultivuar në letrat shqipe, duke shënuar fillimin e poezisë autoriale. Vepra e Lukë Matrëngës përmban një hyrje në gjuhën italiane, një vjershë me tetë vargje që përbën llojin e parë të vargut të shkruar në shqip, si dhe katekizmin në formën e dialogut ndërmjet priftit e besimtarit që përgatitet të marrë sakramentet e shenjta. Kjo vepër u hartua për t’u përdorur nga arbëreshët që nuk e kuptonin variantin latinisht apo italisht të katekizmit dhe u përdor nga qindra familje me prejardhje shqiptare në Kalabri, Sicili e në Pulje të Italisë.

 

Më poshtë poezia:

Kënga e përshpirtshme

 

Gjithëve u thërres, kush do ndëlesë

Të mirë e të krështe, bura e gra

Mbë fjalët të tinëzot të shihni meshë

Se s’ishtë njeri nesh çë mkatë s’ka

 

E lum kush e kujton se ka të vdesë

E mentë bashkë mbë tënëzonë i ka

Se Krishti ndë parrajsit i bën pjesë

E bën për bir të ti e për vëlla.

 

(1592)

Share: