Opozita ditët e fundit është e prirur nga protestat e dhunshme dhe trazirat. Ajo kërkon me çdo kusht rrëzimin e qeverisë dhe zgjedhje të parakohshme dhe për ta arritur këtë arriti deri tek djegia e mandateve të deputetëve. Por për ish-kryetarin e Shërbimit Informativ Shtetëror, Fatos Klosi, pas skenarëve destabilizues të opozitës fshihet ish-kryeministri Sali Berisha.
Në një intervistë të dhënë për gazetën “SOT”, Klosi deklaroi se Berisha është një personazh që kërkon me patjetër të faktorizohet dhe mund të bëjë çdo gjë për pushtet. Sipas tij, frenat e opozitës i ka në dorë Sali Berisha, ndërsa shtoi se në të njëjtat kushte ndodhet edhe presidenti Ilir Meta.
Teksa shpreson që presidenti do të marrë përsipër të zgjidhë krizën politike, Klosi theksoi se edhe Meta ka ndikim në LSI njësoj si Berisha në PD. Ndërsa vetë aktin e lënies së mandateve, Fatos Klosi e sheh si një vendim të turpshëm dhe absurd të opozitës. Sipas tij, PD-LSI po bëjnë luftë për pushtet.
Megjithatë, ai nënvizoi se kjo klimë e tensionuar politike nuk mund të ndikojë tek reforma në drejtësi.
-PD-LSI kanë djegur mandatet e deputetëve. Si e shihni veprimin e tyre? A mendoni se do të arrihen zgjedhjet e parakohshme, siç kërkon opozita?
-Jo, mendoj se nuk do të ketë zgjedhje të parakohshme. Vendimin për të djegur mandatet e shikoj si një zgjidhje që ata e kanë konsideruar të fundit meqenëse e shohin që nuk kanë asnjë shans që të fitojnë normalisht.
-Kryeministri Edi Rama i bëri dje një thirrje publike liderit të opozitës për dialog. Nëse palët ulen në tryezë, a mund të zhbëhet situata në të cilën ndodhemi?
Unë shpresoj që të ketë një bashkëpunim. Deklaratat janë shumë të largëta, Basha e ka thënë shumë herë që nuk ka asnjë marrëveshje me Ramën. Por këtu gjithmonë janë arritur marrëveshje në minutën e fundit dhe jam i sigurt që këto marrëveshje kanë qenë të detyruara nga partnerët ndërkombëtarë. Partnerët e quajnë akoma larg fushatën elektorale politike, jo lokale, por e quajnë larg dhe prandaj nuk kanë ndërhyrë aq shumë. Janë bërë vetëm deklarata nga europarlamentarët që erdhën dhe kaq. Kur të vijë koha që të jetë ngut, atëherë do të ulen. Po u ulën dhe po ranë dakord palët, situata sigurisht që mund të zhbëhet. Situata është e krijuar nga këta njerëz që ne i njohim, nuk është krijuar nga Perëndia dhe ne nuk e dimë se çfarë do të bëjë ai. Kjo është një situatë njerëzore kështu që ata njerëz që e krijuan këtë situatë, ata njerëz mund ta ç’krijojnë këtë. Problemi është pak i ngatërruar sepse këtu janë disa interesa në valle. Nuk janë parime që të thuash që tani hajde se mbase merremi vesh. Janë në mes interesa për pushtet, është luftë politike. Njëra palë do të mbajë atë situatë që ka fituar me zgjedhjet, pala tjetër thotë është vonë të presim, ishalla bëjmë zgjedhje që tani dhe nuk i dihet, mbase fitojmë.
-A mund të sjellë djegia e mandatave fundin politik të liderëve opozitarë, duke qenë se kemi parë sesi kandidatët në lista kanë pranuar mandatet?
Është e ngatërruar kjo punë sepse ata që i kanë pranuar mandatet u erdhi shansi për tu bërë deputetë, por ata nuk quhen opozitë. Nuk mund t’i quash opozitë ata sa kohë që partitë zyrtare nuk i pranojnë si përfaqësues të tyre. Kanë qenë në lista, por ata e treguan që s’janë me partitë. Është e ngatërruar. Unë nuk e kam merakun as tek ata. Problemi është shumë i thjeshtë: qeverisja të vazhdojë punën e saj sepse do të ishte një precedent vërtet shumë i rrezikshëm. Sa herë që opozita mendon ose pretendon se janë blerë votat dhe mbase ka ardhur dita të fitojë, mund të bëjë diçka të tillë. Djeg mandatet edhe vendi ngelet pa opozitë dhe quhet e rëndë. Por unë nuk e quaj shumë të rëndë për sa kohë që opozita asnjëherë nuk ka qenë, as pala tjetër, as socialistët kur kanë qenë në opozitë, nuk ka qenë faktor i rëndësishëm. Të dyja palët në opozitë luftë politike kanë bërë, nuk kanë bërë opozitë të vendimeve që merr pozita. Nuk kanë diskutuar për problemet konkrete, për ligjet konkretë, për të gjitha vendimet që janë marrë në Kuvend. Janë bërë thjesht diskutime në parim, jo vidhni, jo hapni kutitë, etj.. Tani po thuhet se janë blerë votat, mbetemi te e njëjta gjë. Unë mendoj që punohet fare kollaj edhe pa opozitë sepse opozita asnjëherë s’ka qenë konstruktive. Nuk ka qenë një opozitë që kontribuonte në përmirësimin e ligjeve. Opozita o ka bërë estradë të enjteve, o ka kundërshtuar në parim, s’ka qenë fare aty. Nga kjo pikëpamje, edhe sikur të mungonte edhe për nja dy vjet, nuk është se prish ndonjë punë të madhe. Ata vetë e zgjodhën me shpresën që kjo do të ishte e rëndë, si rrjedhim bota nuk do të na lejojë të kemi një Parlament pa opozitë dhe do të na detyrojë të bëjmë zgjedhje. Të gjitha këto janë hamendje. Do jetë interesante nga pikëpamja teknike sesi do të zgjidhet problemi, por nga pikëpamja parimore që e dëmton kjo apo jo punën ligjbërëse të Parlamenti, mund të themi fare. Opozita nuk ka qenë kurrë aktive.
-A mendoni se opozita e kishte të mirë-menduar planin për të djegur mandatet apo ishte thjesht një vendim i momentit për të bërë presion?
Opozita nuk kishte plan tjetër. Plani tjetër kërkon shumë impenjim, ai është i ngatërruar sepse kërkon që të bësh një opozitë të vërtetë, ta kundërshtosh qeverinë në të gjitha ato pikat e saj të dobëta. Ndërkohë që këtu sajohen ngjarje pafund jo vëllai, jo motra. Vërtet nuk më pëlqejnë. Në përgjithësi opozitat në Shqipëri kanë qenë të kollajshme.
-Në optikën tuaj, cili do të jetë fundi i liderëve opozitarë pas aktit të djegies së mandateve?
Nuk e di, varet nga ata. Varet sesi do të sillen. Ata nuk është se kanë bërë ndonjë krim, por për mua kanë gabuar në këtë veprim konkret dhe mbase mund tu kushtojë, por kjo do të varet nga mënyra sesi do të sillen nesër, si do të sillen pasnesër. Është punë e tyre dhe në varësi të logjikës së asaj që do të bëjnë, të mbështetjes që kanë në elektoratin e tyre. Janë shumë faktorë.
-Si i shihni reagimet e 7 eurodeputetëve që ishin pak ditë më parë në Tiranë? Ata u treguan mjaft të ashpër dhe kritikues ndaj opozitës.
Ata u çuditën dhe thanë që nuk ka ndodhur ndonjëherë që opozita e tëra të lërë Parlamentin. Nuk e kanë këtë eksperiencë, kështu që ata me të drejtë thanë që nuk është kjo zgjidhja. Po të ishte kjo zgjidhja do të ishte bërë edhe në Holandë dikur kur nuk merreshin vesh që ndenjën një vit pa qeveri, edhe në Belgjikë. Në të gjitha vendet ku ka pasur krizë politike, do të ishte përdorur kjo zgjidhje. Fakti që nuk është përdorur kjo zgjidhje, tregon që kjo është një gjë e çuditshme, është një marifet shqiptar sepse ne kemi gjithmonë disa merita në sajimin e të tilla gjërave. Ata thanë opinionin e tyre, thanë që nuk është kjo rruga e duhur. Ju bëni si të doni, thanë, por nuk është kjo rruga që duhet të zgjedhë opozita. Opozita duhet të zgjedhë rrugën e përplasjes konstruktive në Parlament. Vetëm kështu mund të tregojë veten para publikut që edhe ne jemi gati për të marrë pushtetin. Për mua, opozita nuk është absolutisht gati për të marrë pushtetin, është e pazonjë për të marrë pushtetin. Nëse nesër vijnë në qeveri, nuk kanë kë të bëjnë ministër sepse janë kalamaj të gjithë. Gjëja më e madhe që dinë është që dinë anglisht. Kjo është bërë si modë tani, kush di anglisht quhet i përgatitur dhe i aftë. Eurodeputetët thanë atë që ishte më e logjikshme. Ata që erdhën janë eurodeputetë, por ka edhe më të mëdhenj se ata. Këta ishin një delegacion dhe nuk mund të merrnin përsipër rregullimin e situatës. Janë të tjerë ata që i marrin dhe ju shkulin mjekrën, janë ata që i thanë ikni mblidhuni 140 vetë dhe votoni ndryshimet kushtetuese. U mblodhën ata të gjithë, gjë që nuk kishte ndodhur më parë. Këta ishin një delegacion deputetësh dhe thanë atë që duhej thënë. Pastaj janë ca të tjerë, që po u zgjat edhe për ca kohë kjo, natyrisht do të vijë një ministër, një anëtar dhe po nuk bënë dot asgjë as ata, do t’i thërrasin në Bruksel këta tanët dhe do tu thonë ore boll se na mërzitët. Është shkallë-shkallë d.m.th.
-Mendoni se BE është mërzitur nga kjo sjellje e politikës tonë?
Sigurisht, absolutisht që po. Është absurde, kush mendon ndryshe është budallallëk. Janë para një dileme që tani në qershor pritet nga të gjithë që ne të marrim shpresën për të hapur bisedimet. Nuk mund të hapen bisedime më një vend që akoma nuk i ka sqaruar parimet themelore të demokracisë brenda vendit të vet. Kur opozita është e pakënaqur dhe duket sikur ja vodhën votat edhe pse kishte 6-7 ministra, i firmosën të gjitha procesverbalet dhe thanë prit një herë, ta provojmë edhe një herë sepse u dëgjua Gjushi që thoshte prit se do t’i them unë, etj.. Edhe këtë temë ata e cekën, por nuk janë raste sporadike që vendosin nëse opozita humbi sepse ju blenë votat. Këto janë muhabete kot.
-Sipas jush, e gjithë kjo situatë është vetëm luftë për pushtet apo fshihen edhe interesa të tjerë?
Jo, është vetëm interesi dhe lufta për pushtet. Pushteti është shumë i rëndësishëm në Shqipëri sepse së bashku me korrupsionin të bëjnë shumë të pasur. Kaq e thjeshtë është. Është luftë e fortë për pushtet në Shqipëri, jo për parime, jo midis të majtës dhe të djathtës sepse këtu janë ngatërruar të gjithë. Këtu edhe lufta prandaj bëhet e fortë sepse marrja e pushtetit të nxjerr mbi ujë nga të gjitha pikëpamjet.
-Pas protestës së 16 shkurtit, pati tensione edhe në një tubim të mbajtur para Parlamentit ditën e martë. A do të zgjidhë gjë opozita përmes trazirave?
Asgjë nuk zgjidh dot. E para, sepse nuk është kjo rruga. Përmes këtij skenari, nuk tronditet njeri. Kjo shqetëson policinë që ka për të detyrë të mbajnë rendin. Natyrisht ata të shkretët kanë për detyrë të mobilizohen, të punojnë jashtë orarit, të përplasen, të shkojnë në spital, kjo është në kurrizin e policisë. Por kjo nuk shqetëson njeri tjetër. Ka edhe një arsye tjetër pse opozita nuk mund të dalë e fituar me protesta. Do të vijë dita që do të zbehen të gjitha. Opozita e ka parë që kjo nuk të çon asgjёkundi. Tani e thanë europarlamentarët, nesër do ta thotë një ministër i BE, do të kalojnë ca ditë e ca javë dhe do ta shohin që, këto protesta që lodhin edhe ata që i bëjnë, do të zbehen dhe nuk do t’i japin zgjidhje situatës. Unë nuk di të jetë zgjidhur ndonjë gjë me protestë në Shqipëri. Të vetmet zgjedhje të parakohshme ishin ato të 1997. Natyrisht atëherë ishte një situatë lufte, kërciste kallashnikovi. Protestat në Shqipëri nuk kanë funksionuar asnjëherë. Edhe kjo në atë vazhdë është. Këtu është lojë nervash, kush do të dorëzohet më parë.
-Shumë personazhe flasin se mund të kemi një skenar destabilizimi. A mendoni se po ndodh diçka e tillë dhe si i shihni thirrjet e opozitës, veçanërisht të Sali Berishës për mosbindje civile?
Sigurisht që këto janë momente destabilizimi, por jo në atë kuptim. Destabilizim në mënyrë që qeveria të dalë që s’është e zonja ta mbajë këtë vend dhe do të thërrasim të tjerë. Në këtë kuptim destabilizim është, por jo në atë kuptim që i jepet sepse destabilizim quhet ndonjë gjë shumë e madhe, sikur do të përmbyset shteti, etj.. Destabilizimi është një situatë që tregon që qeveria s’paska qenë e zonja që ta mbajë gjendjen stabël, që s’të jep garanci në vendin tënd dhe thuhet se duhet ndërruar kjo qeveri. Ky është destabilizimi. Kam krijuar përshtypjen që e konsiderojnë shumë të rëndë këtë. Ata për këtë e bëjnë. Ata duan që vendi të destabilizohet që ata që e bëjnë të thonë që qeveria nuk është e zonja. Edhe thirrjet e Berishës për mosbindje civile këtu futen. Mosbindja civile këtu futet, e çon qeverinë drejt humbjes së kontrollit, të paktën kjo synohet.
-A ekziston rreziku që turma gjatë protestave që janë paralajmëruar në ditët në vijim të mësyjnë në ambientet e brendshme të Parlamentit dhe të Kryeministrisë?
Le të mësyjnë. Ato godina janë. Nëse protestuesit futen gjatë kohës që po mbahet një seancë plenare, atëherë ky do të ishte një turp i madh. Nuk do të ishte ndonjë çudi e madhe. Ndodhi në Maqedoni kjo punë dhe tani po arrestohen shkaktarët e kësaj. Por do të ishte një turp shumë i madh, asgjë tjetër. Ja i gjetën deputetët brenda, çfarë do të bëjnë? Ndonjëri mund të hajë edhe ndonjë shpullë, po pastaj? Nuk kemi frikë të krijojmë frikë pa kuptim që po na hynë në Parlament u bë nami. Trembet populli sikur kushedi çfarë po ndodh. Disa shqiptarë që janë të pakënaqur, që duan të vijnë në pushtet, etj., sajojnë një gjë që këta të tjerët që kanë fituar ato vende në Parlament të tremben dhe të ikin dhe të bëjnë zgjedhje. Mua nuk do të më pëlqente, asnjë shqiptari nuk do t’i pëlqente kjo situatë që po krijon opozita për të marrë pushtetin. Disa thonë që ta marrin pushtetin në tavolinë, por në tavolinë s’e marrin dot dhe duke qenë se u bindën për këtë, tani po krijojnë situata me dhunë që njerëzit të mërziten dhe të thonë lëshoni edhe ju pe, bëni zgjedhje të parakohshme në mënyrë që të qetësohet situata. Asnjeri s’ka garanci se qetësohet situata me zgjedhje të parakohshme sepse nuk e dimë rezultatin. Ja ta zëmë për një çast se u bënë zgjedhjet e parakohshme dhe opozita humb. Çfarë do të ndodhë? Do ta pranojnë, do të jenë të kënaqur? Nuk ka ndodhur ndonjëherë në Shqipëri. Vetëm zgjedhjet e 2005 që për mua ishte një marrëveshje e heshtur, njëri që ishte mërzitur nga qeverisja dhe donte të rrinte pushim, ia dha palës tjetër dhe mbaroi. Pra, nuk është se po të bëjnë zgjedhje të parakohshme, do t’i jepet zgjidhje situatës. Të parakohshme ishin edhe zgjedhjet e 1997. Kam qenë nënkryetar i Komisionit Qendror të Zgjedhjeve unë. Zgjedhjet u bënë normale fare, por pas dy javësh filluan protestat. Dhe ishin protesta që digjeshin çdo natë dritaret e Ministrisë së Brendshme, dyert e Kryeministrisë. Pastaj mos harroni çfarë ndodhi në 1998, një vit pas atyre zgjedhjeve. Ato zgjedhje të parakohshme gjithë bota i konsideroi që do t’i bëjmë sepse është një zgjidhje. Nuk është e sigurt, nuk e vendos zgjedhja në Shqipëri qetësinë. Në Shqipëri qetësia prishet nga ata që janë të pakënaqur, nga ata që duan të vijnë në pushtet para kohe, nga ata që mendojnë se ju ka ardhur dita.
-Duke qenë se opozita po ndjek skenarët e dhunës dhe Sali Berisha njihet si më radikali mes opozitarëve, a mendoni se fshihet ky i fundit pas gjithçkaje sepse sa herë ka qenë në opozitë kemi patur të njëjtën situatë?
Sigurisht, ai është i pari.Ku ka këllqet Luli të marrë përsipër gjëra të tilla. Këtë nuk e vë në diskutim fare. Mos e bëni këtë pyetje fare. Nuk duhet vënë fare në dyshim. Kjo është evidente, është absurde ta mendosh që është ndryshe. Nuk ka këllqe Luli të veprojë në këtë mënyrë, ai ikën përnjëherë, nuk i beson njeri Lulit. Në mënyrë absolute Berisha është ideatori i gjithë kësaj gjëje. Ai e bën këtë sepse është i prirur për të qenë protagonist, nga dëshira për të qenë në pushtet, për të qenë ai që vendos për fatin e këtij vendi. Nuk rri ai dot jashtë ngjarjeve. Është i sëmurë, ata që e njohin këtë thonë. Sa keq që na qëlloi neve ky njeri dhe nuk qëlloi në ndonjë vend tjetër. Ai është i aftë të bëjë gjithçka.
-Çfarë qëndrimi prisni të mbajë presidenti Ilir Meta në zgjidhjen e kësaj situate?
Unë pres shumë prej tij me thënë të drejtën. E para sepse është president i vendit edhe e ka për detyrë, edhe është burrë i mençur. E dyta, ka edhe ai frenat e opozitës. Edhe ai është si puna e Berishës që s’është kryetar, por është edhe ai kryetar në LSI. LSI është një forcë e rëndësishme e opozitës dhe presidenti s’është kryetar, por është kryetar. Është në pozitë të ngjashme me Berishën. Kështu që në qoftë se edhe ai do që edhe si president të ketë një meritë për zgjidhjen e situatës, natyrisht që duhet të përdorë edhe pozicionin e veçantë që ka lidhur me një pjesë të opozitës, edhe kryetarllëkun e LSI. Unë besoj tek ai. Unë e njoh, kam punuar me të, tani muhabetet që bëhen atje brenda nuk i di sepse jam larguar nga ajo parti me kohë, por them që Meta ka mundësi të bëjë diçka. Ai e bëri një hap, tha që opozita duhet të bëjë një hap mbrapa, ndërsa qeveria dy. D.m.th mirë, është normale që qeveria të bëjë 2 hapa mbrapa sepse është më e madhe, është më e rëndë, i ka hapat më të shkurtër. Ai e tha dhe kjo deklaratë për mua ishte pozitive. Tani le të bëjë edhe një gjë tjetër.
-Zyrtarë ndërkombëtarë kanë vënë alarmin se situata kaotike e krijuar në vendin tonë mund t’u shërbejë shteteve të tjera që nuk e duan të mirën e Shqipërisë. Kjo situatë në të cilën ndodhemi, a na bën një pre më të lehtë përballë vendeve të huaja?
Jo, mua më vjen keq që ne, kur nuk dimë të rregullojmë punët e shtëpisë, i kthehemi gogolit të huaj. Ka ikur ajo kohë, kurrkush nuk ka pretendime ndaj Shqipërisë tani. Ne mund të sajojmë sa të duam ngjarje, por si shqiptar, unë nuk mund ta pranoj këtë tezë. Nuk mund ta pranoj që gjynahet tona, paaftësitë tona, mungesa jonë e kulturës, injoranca jonë ne t’ia veshim të tjerëve. Për këto mangësitë tona ne e kemi më kollaj të themi që serbin e kemi tek dera, rusin e kemi tek dera, etj. Unë nuk di ndonjë gjë konkrete që ka kontribut të huaj. Po ja ta zëmë se e bënë ata këtë punë. Shqipëria është një vend që nuk kap 3 milionëshin tani, në një zonë relativisht të prapambetur të Evropës dhe me shumë probleme. Çfarë fituan?
-A mundet që përplasjet politike të dëmtojnë zbatimin e reformës në drejtësi?
Jo, nuk besoj. Reforma ka rrugën e saj. Përplasjet politike e bëjnë Parlamentin pak të pazotë, sidomos në ato detyra që kërkojnë një mazhorancë të cilësuar. Në këtë rast, të gjitha detyrat e Parlamentit lidhur me reformën në drejtësi janë mbaruar. Kanë mbetur tek-tuk gjëra të vogla, por gjërat kryesore janë mbaruar. Tani u ngelet institucioneve të shtetit që të kryejnë punën e tyre, të kontribuojnë që të bëhen ato procedurat teknike, që të kenë fonde institucionet e krijuara, të kenë zyra, etj.
-Mendoni se ka ardhur koha që t’i jepet fund pandëshkueshmërisë në nivele të larta?
Jo ka ardhur, por ka kaluar. Nëse ka patur ndonjë fenomen që ka influencuar në zgjatjen e këtij tranzicioni është pandëshkueshmëria. Njerëzit me pushtet, njerëzit që kanë në dorë vendimmarrje, njerëzit që kanë në dorë paranë e këtij populli gati-gati kanë qenë të bindur që këtu fajet nuk ndëshkohen. Përdoren si shembuj ca gjynahqarë të vegjël pa asnjë mbështetje dhe pa asgjë, por ata më të rëndësishmit nuk janë të ndëshkuar. Unë mund t’i numëroj me gishta ata që janë dënuar. Nuk janë ndëshkuar asnjëherë. Ndërkohë është e sigurt që në Shqipëri korrupsioni është galopant. Ne e shohim, pas 27 vjetësh, vetëm ndihmat e huaja që kanë ardhur në Shqipëri janë shkrirë dhe bëjnë shifra alarmante. Të mos themi pastaj për investimet që janë bërë dhe nuk dihet se ku kanë përfunduar. Pra, boll nga një analizë e tillë shumë e përgjithshme mund të thuash që këtu ka patur jo gabime, por edhe faje të rënda dhe unë nuk di që të jenë bërë shembuj ca figura që janë bërë boza që sot konsiderohen të pasur pa pasur asnjë biznes, vetëm duke qenë në punët e larta të shtetit.
