Presidenti Ilir Meta tha në një konferencë të jashtëzakonshme se do të bëjë gjithçka për të bërë referendum në mbrojtje të Kushtetutës, ndërsa kërkoi mbështetjen e mbarë popullit shqiptar për këtë lëvizje.
“Unë do të qëndroj si kryegarant i Kushtetutës dhe do iu kundërvihem me gjithë forcat e mia përpjekjeve shkatërrimtare dhe antikombëtare. Shqiptarët të marrin fatin e tyre në dorë, që fëmijët e tyre të mos ikin më. Shqipëria do të drejtohet vetëm me Kushtetutë, jo me rezolutë. Kushtetuta është vija e kuqe flakë, Shqipëria nuk do të jetë shpresëhumbur.
Presidenti do të kërkojë mbështetjen e mbarë popullit shqiptar për të bërë referendum në mbrojtje të Kushtetutës. Le të jetë populli shqiptar nëse vendos të rikthehet në diktaturë apo të mbrojë demokracinë. Referendumi është demokracia direkte. Presidenti do bëjë gjithçka që kjo e drejtë të ushtrohet. Të mbrojmë sot Kushtetutën dhe përmes saj të ardhmen tonë”, tha Meta.
Deklarata e plotë:
Të dashur qytetarë shqiptarë!
Kushtetuta është ligji suprem, është trupi që mishëron parimet themelore sipas të cilave qeveriset një vend.
Jetëgjatësia e Kushtetutës është treguesi më i drejtpërdrejt i fuqisë së saj për të qëndruar e pacenuar dhe e paprekshme, si një tempull i shenjtë që i shërben shtetit të së drejtës dhe dinjitetit njerëzor.
Sa më serioz, i shëndetshëm dhe i qëndrueshëm sistemi demokratik i një vendi, aq më i rrallë dhe i panevojshëm është ndryshimi i Kushtetutës. Sepse Kushtetuta rrjedh nga besimi dhe dakordësia e popullit për t’u qeverisur nga një trup vlerash dhe parimesh që bashkarisht i konsiderojnë të paprekshme.
Kushtetutat pothuajse gjithmonë kanë lindur në kohë krizash, si domosdoshmëri për mbrojtjen nga pushteti arbitrar dhe ilegjitim. Për këtë arsye, është Kushtetuta e një vendi ajo që vendos kufirin e përqendrimit të pushtetit të çdokujt që lakmon të jetë i gjithëpushtetshëm.
Kushtetuta mbetet e para dhe e fundit vijë e kuqe, e pakalueshme, për sa kohë fuqia e saj buron prej popullit. 22 nëntori i vitit 1998, është një datë historike për të gjithë shqiptarët. Për herë të parë populli shqiptar në mënyrë të drejtpërdrejt miratoi përmes referendumit Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë post-komuniste.
Falë urtësisë politike dhe një procesi gjithëpërfshirës të udhëhequr nga i ndjeri Sabri Godo dhe zoti Arben Imami, si dhe në bashkëpunim të shkëlqyer me Komisionin e Venecias, u zhvillua një debat dinjitoz kushtetues dhe një referendum shembullor, duke na dhuruar Kushtetutën më demokratike që ka patur Shqipëria deri më sot.
Populli vendosi se sovraniteti i Republikës së Shqipërisë i përket vetëm atij, ushtruar nëpërmjet përfaqësuesve të tij ose drejtpërsëdrejti përmes referendumit.
Populli vendosi se sovraniteti ushtrohet nga përfaqësuesit që dalin prej zgjedhjeve të lira dhe të ndershme, shprehur përmes votës vetjake, të barabartë, të lirë dhe të fshehtë. Populli vendosi se sistemi i qeverisjes në Republikën e Shqipërisë bazohet në ndarjen dhe balancën ndërmjet tre pushteteve, legjislativ, ekzekutiv dhe gjyqësor.
Populli Shqiptar përcaktoi se liritë dhe të drejtat themelore të njeriut duhet të ishin të pandara, të patjetërsueshme dhe të padhunueshme, duke vendosur respektimin e tyre në themel të të gjithë rendit juridik dhe kushtetues.
E projektuar për të hedhur themelet e një shteti që garanton liritë dhe të drejtat themelore të individit, të ndarjes dhe jo uzurpimit të pushteteve, të ruajtjes së sovranitetit dhe ndërtimit të të ardhmes europiane dhe euroatlantike të vendit, Kushtetuta e ‘98-ës mundësoi rivendosjen e paqes sociale dhe rotacionin normal politik në vend.
Kjo Kushtetutë që ende gëzon respektin, nderimin dhe nostalgjinë e të gjithë qytetarëve shqiptarë, fatkeqësisht u zhbë brenda natës në errësirë të plotë nga marrëveshja politike e partive e vitit 2008.
Si pasojë e kësaj marrëveshjeje, deputetët e Kuvendit të Shqipërisë nuk përfaqësojnë më vullnetin e drejtpërdrejtë të popullit dhe të qytetarëve shqiptarë, por vetëm vullnetin e Kryetarëve të Partive.
Ndryshimet thelbësore që u bënë në Kushtetutë në vitin 2016 kanë nxjerrë sot në pah dhe tri probleme të tjera akute, të cilat, për të qenë të vërtetë, u paralajmëruan se do të ndodhnin.
Së pari, Kushtetuta, nga dokumenti themeltar i shtetit që lartëson parimet, u kthye në një rregullore me data dhe afate, të cilat për fat të keq janë shkelur që të gjitha. Ky tejkalim afatesh ka shkaktuar një kaos kushtetues dhe ligjor që po çon në paralizimin dhe destabilizimin e të gjithë sistemit të drejtësisë në vend.
Së dyti, siç Komisioni i Venecias pati paralajmëruar, zbatimi i këtij procesi drastik dhe të pashembullt, do të duhej të ishte i kujdesshëm, gradual duke patur parasysh burimet njerëzore në dispozicion. Qëllimi i reformës nuk ishte falimentimi i sistemit gjyqësor, por reformimi i thellë i tij dhe rritja e besueshmërisë së qytetarëve te drejtësia shqiptare.
Organet e reja të gjyqësorit do të duhet të kenë në radhët e tyre një trupë profesionistësh me integritet dhe jo thjesht disa emra që duhet të mbushin vakancat që po kolapsojnë të gjithë sistemin e drejtësisë.
Së treti, përsëri paralajmëruar nga Komisioni i Venecias, zbatimi i ndryshimeve kaq të thella kushtetuese do të duhej të zbatohej duke ruajtur frymën e bashkëpunimit, për të siguruar që institucionet e reja të drejtësisë të mos kapeshin nga forca politike në pushtet.
Ndryshe nga çfarë këshilloi Komisioni i Venecias, zbatimi i reformës në drejtësi vazhdon të jetë i njëanshëm dhe larg transparencës. Në fakt, Komisioni i Venecias i ka thënë të gjitha, për ata që kanë veshë për ta dëgjuar dhe vullnet për ta zbatuar!
Dhe si të mos mjaftonin të gjitha këto, tashmë jemi përpara një situate edhe më dramatike, ku Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë, ajo që na rekomandoi Komisioni i Venecias, po shkelet hapur dhe dhunshëm me qëllimin e vetëm të përqendrimit të të gjitha pushteteve në duart e Kryeministrit aktual.
Jemi në kushtet ku qeveria nuk është llogaridhënëse ndaj askujt në Republikën e Shqipërisë; Ku pushteti ekzekutiv është unifikuar me pushtetin legjislativ; Ku nga Kuvendi i Shqipërisë janë dorëhequr 182 deputetë dhe kandidatë për deputetë të opozitës; Ku numrin kushtetues të përcaktuar qartë prej 140 deputetësh të Kuvendit ai nuk e plotëson dot më prej gati 10 muajsh;
Ku janë kapur të gjitha bashkitë e vendit, në një proces antiligjor me votime një-partiake, duke dhunuar edhe parimin kushtetues të autonomisë vendore; Ku vendi është lënë qëllimisht për dy vite radhazi pa Gjykatë Kushtetuese dhe ku po bëhet çmos për bllokimin e mëtejshëm të krijimit të saj siç e parashikon Kushtetuta;
Ku vendi dhe qytetarët janë lënë pa Gjykatë të Lartë, si pasojë e së cilës janë mbivendosur mbi 32.000 çështje gjyqësore, që do të kërkonin të paktën 20 vite për t’i trajtuar nga sot;
- pra me këto afate një pensionist mund të mos arrijë ta gëzojë kurrë pensionin që i takon.
Ku Prokurori i Përgjithshëm i Përkohshëm, term që nuk ekziston në Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë së votuar me konsensus me 140 vota është zgjedhur në mënyrë antikushtetuese, për të korrur ato rezultate mahnitëse që ju i dini të gjithë; Ku dhunohen të drejtat e qytetarëve në mënyrë arbitrare, duke u rrëmbyer pronën, shtëpitë e bizneset në mes të ditës;
Ku kanë kaluar mbi 20 ligje antikushtetuese që cenojnë hapur interesin publik; Ku qeveria për të pasuruar një kastë oligarkësh, që i shërben asaj verbërisht, ka krijuar një borxh që qytetarët shqiptarë do të duhet ta shlyejnë në 20 vitet e ardhshme;
Ku fjala e lirë është zëvendësuar nga censura dhe autocensura në shërbim të propagandës; Ku Shqipëria zhytet poshtë e më poshtë në të gjithë treguesit politikë, ekonomikë, sundimit të ligjit dhe respektimit të të drejtave themelore të njeriut; Ku vendi po shpopullohet pa ndalim;
Ku si rezultat i sukseseve imagjinare në Shqipëri nuk ka më asnjë investim serioz as nga ShBA, as nga Gjermania, as nga Franca, as nga Italia, e as nga Britania; Ndaj është koha për t’i thënë NDAL këtij degradimi të shtetit dhe të atdheut tonë!
Shqipëria e ka pësuar një herë dhe është përbetuar kombëtarisht në Lëvizjen Studentore të viteve ‘90, se kurrë më Diktatura nuk do të përsëritet, as de Facto dhe as de Jure!
Unë, si President i Republikës, do të qëndroj si kryegarant i mbrojtjes së Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë, dhe do t’i kundërvihem me të gjitha forcat e mia, përpjekjeve të tilla shkatërrimtare dhe antikombëtare.
Shqipëria nuk mund të drejtohet me Rezolutë, por vetëm me Kushtetutë! Shqiptarët të hapin sytë, të marrin fatin e tyre në dorë, në mbrojtje të Kushtetutës dhe që fëmijët e tyre të mos ikin më nga sytë këmbët në atdheun e tyre! Kushtetuta e Republikës është Vija e Kuqe dhe e kuqe flakë, e pakalueshme nga armiqtë e saj dhe të Republikës së gjithë shqiptarëve!
Shqipëria nuk është dhe nuk do të jetë shpresëhumbur! Presidenti do të jetë në mbrojtje të drejtpërdrejt të Lirive dhe të drejtave themelore të Popullit Shqiptar! Presidenti do të kërkojë mbështetjen e mbarë popullit shqiptar, që përmes Referendumit të mbrojë Republikën.
Le të jetë populli shqiptar dhe vetëm ai, që do të vendosë nëse pranon të rikthehet në Diktaturë apo do të mbrojë Demokracinë që është fituar me shumë trimëri, vuajtje dhe sakrifica njerëzore. Vendimi i drejtpërdrejtë i popullit dhe i sovranit të përgjithshëm, është mbi të gjithë. Referendumi është demokracia direkte dhe në veprim!
Presidenti i Republikës, do bëjë gjithçka që kjo e Drejtë të ushtrohet lirisht dhe pa asnjë pengesë. Kjo është Detyra ime, për të cilën jam betuar solemnisht dhe me gjithë zemër me dorën mbi Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë dhe do ta mbroj, ashtu sikundër dhe jam betuar, deri në fund! Të mbrojmë sot Kushtetutën dhe përmes saj të ardhmen tonë dhe të fëmijëve tanë! Shqipëria e Para!
